Ekonomi

Üçüncü çeyrekte sektörüne göre ucuz kalmış hisseler

Barış ERKAYA / BORSA ANALİZ

Borsa İstanbul’un yeni bilançolar açıklandıkça ucuzladığını, pay senedi fiyatları yükselse de bunun borsanın ucuzluğundan hiçbir şey kaybettirmediğini evvelki yazılarda ısrarla vurgulamıştık. Sebebi ise pek kolaydı: BİST-100 rekorlar kırsa da fiyat/kazanç üzere değerleme rasyoları bazında giderek gerilemesi.

Şimdi aylardır neredeyse tüm uzmanlar tarafından da lisana getirilen bu cümlenin o denli laf ola beri gele bir telaffuz olmadığına sayılarla bakma vakti.

Borsa İstanbul’da süreç gören tüm şirketleri dallarına nazaran sınıflandırarak her bir dalın son açıklanan bilançolarının akabinde durumunu, o bölümdeki payların ortalamalara nazaran ne durumda olduğunu tahlil ettik.

Hangi dallar ucuzladı, hangileri pahalılaştı

Önce bölümlerden başlayalım. 2022 yarıyıl bilançolarından bu yana değerleme rasyoları en fazla gerileyen kesimler sırasıyla, deri ve gibisi mamuller, güçlü tüketim, bayındırlık ve imar, gübre ve zirai eserler, yatırım şirketleri, bilişim ve yazılım, öbür kimyasal eserler, giysi eşyası, güç, kağıt eserleri, bina gereçleri, idari ve dayanak hizmetleri, petrol ve içecek kesimleri.

Değerleme rasyoları en fazla yükselen bölümler ise yeniden sırasıyla ilaç ve sıhhat, otomotiv yan sanayii, orman eserleri ve mobilya, banka, irtibat ve savunma, besin, yatırım iştirakleri, otomotiv, aracı kurumlar, perakende, çimento ve beton, GYO’lar, sigorta şirketleri, metal ana sanayii…

Her yükseliş ve düşüşün bir sebebi var

Aslında iktisattaki dengelerde son gelişmelerle yaşanan değişimleri hayli yansıtan bir sonuç. Örnek vermek gerekirse, otomotiv yahut gayrimenkul, inşaat bölümlerinin (buna bağlı olarak da çimento ve beton sektörlerinin) fiyat performansına nazaran, finansal performanslarının daha yavaş arttığını, yani bu dallarda yaşanan, resmi istatistiklere de yansıyan sakinliğin doğal sonucu olarak aslında bu dallar altı aylık bilançolara nazaran dokuz aylıkta biraz kıymetli hale gelmiş durumda. İlaç ve sıhhat kesimlerinin bilhassa Covid pandemisi devrindeki performansını, salgının artık daha yavaş ilerlediği bugünlerde beklemek de çok mantıklı değildi. Aracı kurumların, Borsa İstanbul’da yaşanan VİOP krizi sırasında uğradıkları ziyanların bilançolara yansıması zati kaçınılmazdı (istisna olan aracı kurum ve yatırım ortaklıkları elbette var). Perakende dalı ise aslında finansal performansların zayıfl ığından değil pay fiyatlarının astronomik bir süratle yükselmesi nedeniyle sektörel rasyolarda biraz pahalılanmış görünüyor. Sigorta şirketleri de çok yükselen primler ve artan risk ödemeleri nedeniyle beklenen bir zayıflık sergiledi. Metal ana sanayii kesiminin global sakinlikten süratli etkilendiği de finansal raporlarda açıkça görülmüştü. Artık bir de karşıt taraftan, yani ucuzlayan kesimlere bir bakalım. Evvel birkaç sayı: Deri ve gibisi mamullerin F/K’sı 43.34’ten 17.62’ye, sağlam tüketimin 25.96’dan 15.44’e, bayındırlık ve imar kesiminin 30.42’den 19.99’a, gübre ve zirai eserlerin 45.33’den 32.74’e, yatırım şirketlerinin 16.96’dan 12.40’a, bilişim ve yazılım dalının 18.02’den 13.25’e gerilediğini hatırlatalım. Yani örneğin deri ve gibisi mamuller kesimi yıllık karının 43 katı fiyattan süreç görürken, dokuz aylık bilançolar itibariyle 17.62 katına kadar gerilemiş. Tıpkı halde güçlü tüketim dalı 26 katından 15 katına, gübre ve zirai eserler kesimi 45 katından, 33 katına kadar gerilemiş.

Çok açıkça görülüyor ki bu dallarda yüksek beklentiler zati çok bir fiyatlamaya neden olmuş. Finansal performanslar bu kesimlerde yüksek gelmeye devam etse de fiyatlar beklentinin çok ötesinde fiyatlamalara neden olmuş. Artık ise biraz daha normalize olmaya başlıyor.

Hala değerlemeleri tabanda olanlar

Öte yandan petrol kesiminde 5.96’dan 5.39 F/K’ya, holding kesiminde 9.28’den 9.01 F/K’ya, faktöringlerde 9.14 F/K’dan 8.79 F/K’ya, idari ve takviye hizmetleri dalında 9.85 F/K’dan 8.84 F/K’ya gerilemeler de dikkat cazibeli.

Şimdi bölümlerden biraz daha dikeye, yani şirketlere hakikat inelim. Bankacılık dalı her ne kadar F/K olarak pahalılanmış görünse de 5.59 F/K ile hala BİST-100 ortalamasının çok çok altında kalmaya devam etmiş durumda. Burada ise bilhassa Akbank, İş Bankası C ve Yapı Kredi üzere şirketlerin dalın ortalamasının çok daha altında değerleme rasyolarına maruz kaldığı gözden kaçmıyor.

Hangi şirketler öne çıktı?

Yine petrol bölümü, küresel dengelerden ve emtia fiyatları üzerindeki dolar tesirinden ötürü 5.39 F/K düzeylerine kadar gerilemiş durumda. Burada da Tüpraş, beklentileri yüksek kalmaya devam eden perakende ticarette Şok Marketler, otomotivde beklenen matrah güncellemesi ve mümkün bir kredi tahliliyle ortaya çıkabilecek beklentide Doğuş Otomotiv, Ford Otosan, Tofaş Oto Fabrika, otomotiv yan sanayiinde Kordsa, ulaştırma ve havacılık bölümünde tarihi düşük değerleme rasyolarıyla süreç gören THY, metal ana sanayiinde global büyümeye ait rastgele bir toparlanma vaadi ortaya çıkması halinde Ereğli Demir Çelik, Kardemir, içecek bölümünde Anadolu Efes, Coca Cola İçecek üzere BİST-100 endeksine dahil şirketlerin değerleme rasyolarının dal ortalamalarının altında kaldığı dikkat çekiyor.

Öte yandan tahminen de şimdi BİST-100’ün performansının yanına bile yaklaşamamış bir dala başka bir parantez açmak gerekiyor. Holdingler… Türkiye’nin en büyük holdingleri Sabancı, Koç, Anadolu Kümesi, Şişecam (cam grubu holdingi) üzere şirketlerin değerleme çarpanları ne BİST-100 ile ne de memleketler arası emsalleriyle kıyaslanamayacak kadar düşük düzeylerde seyrediyor.

Hızlı fiyatlanmış kesimlerden biri olan güç kesiminde ise finansal performanslar süratle yükselse de pay fiyat artışları bu finansal performansı yakalayabilecek kadar süratli değil. Bu kesimde de hala bölümüne nazaran ucuz kalmış değerli şirketler bulunuyor.

ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE RASYOLARI UCUZLAYANLAR

Şirketlerin finansal performanslarını değerlendirirken sektörel ortalamalara nazaran tahlil yapmak elbette değerli bir formül. Lakin bir bu kadar değerli olan, şirketlerin bu finansal performanslarındaki değişikliği bir sonraki bilanço periyoduna ne kadar taşıyabildiği konusu. Bunu ortaya koyabilmek için 2022/06 bilanço devrinin çabucak akabinde, yani ikinci çeyrek bilançolarından sonraki çabucak hemen birebir günlerde şirketlerin ulaştığı değerleme çarpanlarını, bugünkü çarpanlarıyla karşılaştırdığımız tahlil de kıymetli iletiler veriyor. Birtakım şirketler ikinci çeyrekten bu yana değerleme rasyoları bazında biraz daha pahalılaşmışken, yani finansal performansını pay fiyatlarına yansıtmışken başka kimileri ise daha da düşük değerleme rasyolarına gerilemiş durumda. Bu da bu çeşitten şirketlerin şimdi finansal performansına paralel bir getiri sağlayamadığı manasına geliyor. Bu da pay seçiminde riski azaltmak açısından değerli bir gösterge.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu